Η ενδοκρανιακή υπέρταση αποτελεί σοβαρό πρόβλημα που δημιουργείται όταν αυξηθεί η πίεση που ασκεί ο εγκέφαλος ή το εγκεφαλονωτιαίο υγρό (διαφανές υγρό που παράγεται στις κοιλότητες του εγκεφάλου) στην κρανιακή κοιλότητα.
ΑΙΤΙΑ
Στις κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες τα κυριότερα αίτια είναι:
- Μειωμένη ικανότητα του κρανίου να αναπτυχθεί (συνολικά ή τοπικά μόνο) λόγω κρανιοσυνοστεώσεως, κατά την περίοδο αναπτύξεως του εγκεφάλου.
- Διαταραχή της φυσιολογικής κυκλοφορίας του αίματος ή του εγκεφαλονωτιαίου υγρού στην κρανιακή κοιλότητα.
- Μειωμένη φλεβική απαγωγή αίματος (φλεβική ενδοκρανιακή υπέρταση).
- Η αποφρακτική άπνοια συντελεί στην αύξηση της ενδοκράνιας πίεσης.
Άλλα αίτια που δεν έχουν σχέση με κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες είναι:
- Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.
- Εγκεφαλική αιμορραγία.
- Όγκοι εγκεφάλου,κλπ.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
Η παρατεταμένη ύπαρξη αυξημένης ενδοκράνιας πιέσεως μπορεί να προκαλέσει:
- Μείωση ή/και απώλεια οράσεως.
- Κεφαλαλγίες (πονοκεφάλους).
- Ελάττωση της οξυγόνωσης του εγκεφάλου (λόγω της άσκησης πίεσης από το κρανίο τοπικά στην περιοχή της κρανιοσυνοστέωσης). Ως συνέπεια τούτου είναι πιθανό να μη μπορούν να δημιουργηθούν οι συνάψεις (ενώσεις) μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων που είναι αναγκαίες για την φυσιολογική εγκεφαλική ανάπτυξη.
Απότομη αύξηση της ενδοκρανιακής πίεσης (όπως λχ στίς κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις) μπορεί να προκαλέσει το θάνατο.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η διάγνωση μπορεί να γίνει:
- Με φυσική εξέταση (οφθαλμολογικά ευρήματα όπως οίδημα της οπτικής θηλής, αλλά και νευρολογικά ευρήματα).
- Από τα ευρήματα των απεικονιστικών εξετάσεων: στην αξονική τομογραφία μπορει να υπάρχει λέπτυνση των οστών του κρανίου - όψη “σφυρήλατου χαλκού”.
- Από την μαγνητική τομογραφία μπορεί να διαπιστωθεί μετατόπιση προς τα κάτω του χαμηλότερου τμήματος του κεντρικού νευρικού συστήματος -αμυγδαλών- ή/και αύξηση του μεγέθους των εγκεφαλικών κοιλιών).
Άμεση δίαγνωση γίνεται με μέτρηση της πίεσης, στο χειρουργείο με τοποθέτηση ειδικού αισθητήρα στην κρανιακή κοιλότητα. Για τους ανωτέρω λόγους, στις κρανιοσυνοστεώσεις (απλές ή συνδρομικές) είναι απαραίτητη η τακτική οφθαλμολογική εξέταση. Είναι λοιπόν προφανές πως τα παιδιά με κρανιοσυνοστεώσεις πρέπει να βρίσκονται υπό τη συνεχή παρακολούθηση της κρανιοπροσωπικής ομάδας.
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΕΩΣ
Η χειρουργική αντιμετώπιση της ενδοκρανιακής υπέρτασης εξαρτάται από τα αίτια που την προκαλούν και από τα ευρήματα στη συγκεκριμένη περίπτωση Αν οφέίλεται σε μειωμένο όγκο κρανίου ή σε τοπικά αυξημένη πίεση από κρανιακή δπαθολογία, γίνεται αποσυμπίεση του εγκεφάλου με χειρουργική μεγεύθυνση του κρανίου και διόρθωση του σχήματός του.
- Αν προβάλλουν προς τα κάτω οι αμυγδαλές μπορεί να χρειασθεί να μεγευθυνθεί χειρουργικά το τρήμα (η οπή) από το οποίο βγαίνει ο νωτιαίος μυελός από το κρανίο.
- Αν έχει αυξηθεί το μέγεθος των κοιλοτήτων του εγκεφάλου (κοιλιών) μπορεί να χρειασθεί να τοποθετηθεί βαλβίδα για την παροχέτευση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού.
- Τέλος, αν υπάρχει αποφρακτική άπνοια θα πρέπει όπωσδήποτε να ελευθερωθεί η αναπνοή με μικρές επεμβάσεις όπως η αμυγδαλεκτομή και αδενοτομή (κρεατάκια) σε μικρή ηλικία (οι επεμβάσεις αυτές δεν είναι συνήθως απόλυτα αποτελεσματικές), είτε με προώθηση του προσώπου (μετωποπροσωπική προώθηση) η οποία αποτελεί και τη μόνη αποτελεσματική λύση, σε κάπως μεγαλύτερη ηλικία.
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ
Η ενδοκρανιακή υπέρταση, ακόμα και αν αντιμετωπισθεί επιτυχώς, μπορεί να υποτροπιάσει. Για το λόγο αυτό, παιδιά που έχουν παρουσιάσει το πρόβλημα αυτό πρέπει απαραιτήτως να παρακολουθούνται με τακτικές οφθαλμολογικές και νευρολογικές εξετάσεις, και, κατά την κρίση του νευρολόγου ή του νευροχειρουργού, με μαγνητικές τομογραφίες.